در گروه پژوهشی هنر های سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صورت گرفت
بازسازی و نمونه سازی بادبزن قاجاری
در راستای حفظ، احیاء و اشاعۀ هنرهای سنتی ایران، بادبزن قاجاری که در سال 1286 هجری در کارگاه آقا سید محمد در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده توسط هنرمند گروه پژوهشی هنر های سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، بازسازی و نمونه سازی شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، سید عبدالمجید شریف زاده رییس گروه پژوهشی هنر های سنتی امروز «چهارشنبه » با اعلام این خبر گفت : بادبزن لاکی (پاپیه ماشه) قاجار توسط سارا زمانی هنرمند رشتۀ لاکی طراحی و ساخته شده است .
وی اظهار داشت : در عهد قاجار شالودۀ هنر تصویری ایران دچار تغییرات عظیمی شد، اصول نقاشی غربی جایگزین نگارگری فاخر ودرخشان ایرانی گردید و ذهنیت آرمانگرای هنرمند ایرانی جای خود را به فضای تجسم یافته و سه بعدی تفکر غربی داد.
او افزود : ادامۀ این روند، مکتبی را بنیان نهاد که در زمان اقتدار فتحعلی شاه قاجار به شکوفایی رسید و به مکتب قاجار شهرتیافت و در این زمان با حمایت شاهان قاجار از هنرمندان، مضامین و شیوههای متعددی در آثار هنری پدیدار شد.
شریف زاده نقاشی لاکی را نوعی نقاشی دانست که بر روی اشیایی از جنس کاغذ چون قلمدان، جلد کتاب، قاب آیینه و غیره انجاممی گیرد و اظهار داشت : نقاشی لاکی در دوران قاجار علاوه بر اینکه شیوۀ رایج هنر قاجار را با خود به همراه داشت و دارای جنبههایتزئینی-تصویری و کاربردی نیز بود، بستر مناسبی برای تصویرسازی به حساب میآمد.
او با بیان این نکته که هنرمندان برای آفرینش تابلویی زیبا بر روی اشیاء لاکی از موضوعات مختلفی چون گل و مرغ، مضامین ادبی، رزمیو بزمی، چهرهنگاری، منظره سازی و غیره استفاده میکردند افزود: تنوع موضوعی در نقاشیهای لاکی نه تنها از جذابیت آن نکاستهبلکه آن را خواستنیتر و غنیتر نیز ساخته است.
رییس گروه پژوهشی هنر های سنتی تصریح کرد :علاوه بر موضوعات جدید در آثار نقاشی این دوران، زمینههای ارایه آثار نیز از تنوعبیشتری برخوردار میشود و شکل انسان در نقاشی قاجار متأثر از نگرش انسان مدارانۀ غربی است.
به گفته وی ، در نقاشی این عهد شکل انسان همۀ عناصر دیگر نگاره را تحتالشعاع قرار میدهد و سیطرۀ بیچون و چرای خود را، چهبه لحاظ اندازه، چه به لحاظ تأکید، بر ترکیب تصویر تحمیل میکندو ظریفکاریها و ریزه پردازیها و تنوع رنگی و پرداخت ماهرانهیکسره در شکل انسان خلاصه می شود.
او در ادامه با ابراز تأسف از اینکه هنر لاکی که در دوران قاجار رونق بسیاری داشت، در سالهای اخیر جایگاه ارزشمند خود را از دست دادهگفت: از این رو در راستای حفظ، احیاء و اشاعۀ هنرهای سنتی بازسازی و نمونهسازی بادبزن قاجاری که در تاریخ 1286 هجری درکارگاه آقا سید محمد در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده در دستور کار گروه پژوهشی هنرهای سنتی قرار گرفت.
به گفته شریف زاده این بادبزن جمعشو متشکل از۱۱ پرۀ کاغذی با محور مشترک در انتها ، در ابعاد 2× ۲۵ سانتیمتر در حالت جمع و۲۵×۲۵ سانتیمتر در حالت باز است ؛ زمینۀ پرهها سیاه رنگ با نوارهای طلایی رنگاند و گلهای چند رنگ بر زمینه دارند که در میان آنهاشعری از هاتف اصفهانی به صورت نقاشی خط آمده است.
او خاطرنشان کرد :انتهای عریضتر هر یک از پرهها با پرتره یا تصویری نیمتنه از زنان و مردان قاجاری نقاشی شده و پشت بادبزنهم گلی به رنگ طلایی به تصویر درآمده وهر یک از پرهها با لایههای کاغذ فشرده شکل گرفته و برش داده شده، سپس اگر خلل وفرجی بوده با بتونه پوشانده و سمباده زده،کاملاً زمینۀ کار صیقلی شده و آماده برای نقاشی است .
وی در پایان با اشاره به این نکته که تمام چهرهها به شیوۀ قاجاری و با تکنیک پرداز اجرا شده اظهار داشت : خوشنویسی بادبزننیز نقاشی خط است که در مرحلۀ آخر تمام سطح بادبزن با لاک و روغن پوشانده شده است.