نوشته های مشابه
گزارشی از منطقه قره‌سو که منشأ تحولات قفقاز است| اختصاصی
منطقه قره‌سو که با قرارداد ترکمنچای به‌صورت غیررسمی از ایران جدا شده بود، با ساده‌لوحی رضاخان به‌صورت رسمی به ترکیه بخشیده شد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، تحولات قفقاز طی چند هفته در فضای رسانه‌ای و جامعه ایران بازتاب وسیعی داشته است، تحلیل‌های زیادی در این خصوص منتشر شده و گمانه‌زنی‌های زیادی نیز درباره تغییرات آینده این منطقه شکل گرفته است.
بر این اساس خبرگزاری تسنیم بر آن شد با اعزام تیم خبری به ارمنستان و مناطق مورد مناقشه، اقدام به تهیه گزارش‌هایی در این خصوص کند.
در این چارچوب، یکی از اقدامات این تیم، سفر به منطقه قره‌سو در مرزهای جنوبی ارمنستان و خاک ترکیه است که باریکه‌ای کوچک را شامل می‌شود، اما تبدیل به کریدور ارتباطی ترکیه با نخجوان شده است و از طریق اتصال با جمهوری آذربایجان و کشورهای آسیای میانه، ترکیه را اصطلاحاً به جهان ترک متصل می‌کند.
قره‌سو باریکه‌ای متعلق به ترکیه است که عرض آن ۳.۵ کیلومتر و طولی حدود ۲۰ کیلومتر دارد. این منطقه که از شمال با ارمنستان و از جنوب با ایران همسایه است در معاهده ترکمنچای از ایران جدا شد،
بدین‌گونه که در قرارداد ترکمنچای در سال ۱۸۲۸ مناطق بالادست این منطقه به روسها واگذار می‌شود و این منطقه به‌دلیل رودخانه‌ای که داشته است خط مرزی قلمداد می‌شود، اما بر اثر کوتاهی مأموران تعیین خطوط مرزی ایران، به دست روسیه افتاده و تا سال ۱۹۱۷ در اختیار تزارها بود تا فروپاشی تزارها و روی کار آمدن بلشویکها.
در آن سال این مناطق از جمله ایغدیر و آرارات بزرگ به ترکها واگذار شد، اما ایران روی قره‌سو ادعای حاکمیت داشت تا در سال ۱۳۰۲ اقبال السلطنه فرماندار ماکو این منطقه را تصرف می‌کند و در نامه‌ای به مقامات تهران بر دلایل حقوقی و تاریخی ایران بر مالکیت آن اشاره می‌کند.
اما رضاخان که با اقبال رقابت داشت او را برکنار کرد و فرماندار برکنارشده ماکو بعد از مدتی درگذشت.
در سال ۱۳۱۰ در سفر رضاخان به ترکیه، این منطقه به‌همراه آرارات کوچک شامل ۸۰۰ کیلومتر در اختیار ترکیه قرار گرفت و ایران از ادعاهای خود در این باره چشم پوشید.
البته این تنها بخشش ارضی پهلوی نبود و بخش‌هایی از خاکمان در آن دوره به ترکمنستان، افغانستان و عراق واگذار شد.
رضای پهلوی به‌شکلی ساده‌لوحانه تصور می‌کرد که بخشیدن مناطق مورد مناقشه از اختلافات مرزی خواهد کاست و روابط ما با کشورهای منطقه را بهبود خواهد داد.
در پهلوی دوم هم چنین رویه‌ای دنبال شد و بحرین از خاک ایران جدا شد.
امروز شاهد هستیم که همین منطقه به‌ظاهر کوچک چه نقش راهبردی در قفقاز جنوبی برای جمهوری آذربایجان و ترکیه بازی می‌کند.
بیشتر بخوانید
انتهای پیام/+
