حفاظت و مرمت از قدیمیترین اشیاء چرمی کشف شده در ایران
حفاظت،مرمت و بازیابی آثار چرمی بجای مانده از مردان نمکی معدن چهرآباد زنجان که شامل قدیمیترین، اشیاء چرمی کشف شده از کاوشهای باستانشناسی در ایران است در پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی– فرهنگی انجام شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، نرگس افضلیپورسرپرست پروژه حفاظت و مرمت مجموعه آثار چرمی و چوبی بدست آمده از کاوشهای معدن چهرآباد زنجان ۱۰مرداد ۱۴۰۰با اعلام این خبر گفت:سابقه همکاری بخش حفاظت و مرمت آثار چرمی این پژوهشکده، با پروژه بینالمللی مردان نمکی زنجان در ابتدا به انجام حفاظت اضطراری بر روی یک دستکش چرمی در موزه ذوالفقاری زنجان در سال ۱۳۹۶ و همکاری با مؤسسه باستانشناسی آکادمی علوم اتریش و بخش حفاظت و مرمت موزه مرکزی روم– ژرمن ماینز آلمان در سال ۱۳۹۸ بوده است.
او افزود: در ادامه در سال ۱۳۹۸پروژه حفاظت و مرمت مجموعه آثار چرمی و چوبی بدست آمده از کاوشهای معدن چهرآباد زنجان، با مدیریت شهرزاد امین شیرازی و به سرپرستی اینجانب در رأس تیمی از کارشناسان حفاظت و مرمت انجام شد که طی آن اقدامات حفاظتی و مرمتی،بر روی ۳۳ شیء چرمی، ۷ نمونه الیاف گیاهی، ۲۳ شیء چوبی و ۴ نمونه بقایای استخوان حیوانات صورت گرفت.
افضلی پور هدف اصلی از اجرای این طرح را هویتبخشی و شکلدهی به اشیایی که بیشتر جنبه مطالعاتی داشتند و تبدیل کردن آنها به اشیای موزهایی اعلام کرد.
او افزود: روند کلی حفاظت و مرمت انجام شده در این پروژه، مستندنگاری و آسیبنگاری، تهیه شناسنامه عمومی و حفاظتی و مرمتی تخصصی، انجام آزمایشهای بیولوژیکی، آزمایشهای شیمی تر، بررسی با میکروسکوپ دیجیتالی، پاکسازی مکانیکی، برداشتن برچسب، نرم کردن و رطوبتدهی قطعهیابی، وصالی و چسباندن قطعات، استحکامبخشی، بستهبندی و عکاسی نهایی بوده است.
افضلی پور با بیاناینکه با توجه به ابعاد بینالمللی این پروژه و اهمیت و ویژگیهای اشیاء، حفاظت و مرمت این مجموعه با دقت و بر اساس نتایج مطالعات پژوهشی بهروز صورت گرفت تصریح کرد: اشیاء چرمی این مجموعه قدیمیترین، اشیاء چرمی پیدا شده از کاوشهای باستانشناسی در ایران است.
این کارشناس، از اشیاء شاخص این مجموعه به کیسه چرمی و پوستین مربوط به دوره ساسانی و کفشهای چرمی هخامنشی اشاره کرد که اقدامات حفاظتی، بازیابی شکل اصلی و آماده سازی برای ارایه در نمایشگاههای پیش رو توسط تیم اجرایی این پروژه در پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی – فرهنگی انجام شد.
او با بیان اینکه در سال ۱۳۹۹ همکاری بخش حفاظت و مرمت آثار چرمی، با پروژه پاکسازی بقایای انسانی مردان نمکی زنجان شامل دو فاز بوده افزود: فاز اول در موزه ملی بر روی پاکسازی و حفاظت چکمه چرمی مرد نمکی شماره ۱ انجام شد.
این پژوهشگر گفت:در مرحله دوم که در موزه ذوالفقاری زنجان انجام شد بقایای چرمی مرد نمکی شماره ۵ ، پوستین، کفشها و غلاف شمشیر چرمی متعلق به مرد نمکی شماره ۴ و بر روی تعدادی چرم به جا مانده از مرد نمکی شماره ۳، عملیات پاکسازی، حفاظت و مرمت صورت گرفت.
افضلی پور اظهارکرد: بخش حفاظت و مرمت آثار چرمی، در بخش مطالعات آزمایشگاهی، از همکاری متخصص بخش رنگینه و علوم الیاف در بررسیهای میکروسکوپی سطح، با استفاده از لوپ دیجیتال و رنگسنجی برای اندازهگیری میزان پاکسازی با استفاده از دستگاه رنگسنج و برای انجام مطالعات بیولوژی از متخصیص بیولوژیست این پژوهشکده بهره گرفته است.
او در پایان تصریح کرد: پروژههای یاد شده، با همکاری نزدیک پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی–فرهنگی با اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، موزه ملی ایران، موزه معدنکاری بوخوم آلمان و اداره کل موزه ها و اموال منقول تاریخی – فرهنگی، اجرا شده است.
آتشگاه اصفهان از دوران تاریخی تا قرون اولیۀ اسلامی مورد استفاده بوده است/ شناخت پلان معماری و کارکرد بنا
مطالعات بر روی حدود دو هزار قطعه سفال جمعآوریشده در بررسی روشمند محوطه آتشگاه اصفهان نشان داد که این محوطه از دوران تاریخی تا قرون اولیۀ اسلامی مورداستفاده و بهرهبرداری بوده است.
به گزارش روابطعمومی پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری،هادی الهیاری سرپرست هیأت باستانشناسی ۱۰مرداد۱۴۰۰با اعلام این خبر گفت: در این بررسی ابتدا به مستندنگاری و نقشهبرداری میکروتوپوگرافیک از محوطه با کمک پهپاد در آتشگاه پرداخته شد.
وی تصریح کرد: در نقشهبرداری صورت گرفته علاوه بر توپوگرافی محوطه، تقسیمبندی فضایی معماری حاضر در محوطه و پلان دقیق ساختمان آتشگاه نیز مشخص شد.
این باستانشناس افزود: در این مستندنگاری علاوه بر ایجاد بستری برای انجام بررسی باستانشناختی بعدی،شناخت بهتر پلان معماری بنا نیز میسرشده تا بتوان درباره کارکرد آن اظهارنظر دقیقتری کرد.
وی مرحلۀ دوم پژوهش را بررسی باستانشناسانۀ روشمند فراگیر بر اساس نقشۀ تهیه شده در محوطه آتشگاه اعلام کرد و افزود: بعد از شبکهبندی محوطه، دادههای هر شبکه جداگانه جمعآوری و مورد مطالعات قرار گرفت.
سرپرست هیأت باستانشناسی اظهار کرد: به نظر میرسد طبق مطالعاتی که در مرحلۀ اولیه بر روی حدود دو هزار قطعه سفال جمعآوریشده انجام گرفته، این محوطه از دوران تاریخی تا قرون اولیۀ اسلامی مورداستفاده و بهرهبرداری بوده است.
این باستانشناس گفت: بررسی باستانشناسی پیش رو میتواند تا حدودی تاریخگذاری و همچنین کاربرد این بنای مهم در غرب اصفهان را مشخص کند.
سرپرست هیأت باستان شناسی در پایان افزود: در تواریخ، گزارشها و سفرنامهها توصیفات بسیاری دربارۀ محوطه آتشگاه اصفهان، واقع بر جانب غربی شهر و در ساحل شمالی زاینده رود شده است ولی با وجود اهمیت این محوطه، تاکنون مطالعۀ باستانشناسانۀ روشمندی در آن صورت نگرفته و بیشتر مطالعات محدود به انجام اقدامات مرمتی بر روی بنا بوده است.