نوشته های مشابه
نخستین مطالعات میدانی باستان‌شناسی در بافت تاریخی بندرانزلی/ نشانه‌هایی از آثار معماری اواخر قاجار
برپایه آخرین یافته‌های برنامه گمانه‌زنی به منظور لایه‌نگاری در بافت تاریخی بندرانزلی که نخستین مطالعات میدانی باستان‌شناسی در این شهرستان است نشانه‌هایی از آثار معماری اواخر قاجار شناسایی شد.
به گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری،محمدرضا باقریان سرپرست هیأت باستان‌شناسی ۶مرداد ۱۴۰۰با اعلام این خبر بندرانزلی را مهمترین بندر شمال کشور خواند و گفت: مطالعه تاریخ شهرستان بندرانزلی در استان گیلان روشن می سازد که این بندر در قرون جدید بویژه در دوره قاجار دروازه ورود به اروپا بوده است.
او افزود: از آنجاییکه بر پایه پژوهشهای انجام یافته قدیمی‌ترین آثار و بناهای موجود در این شهرستان از چند صد سال پیشینه برخوردار‌اند، پیش از آغاز برنامه به نظر می‌رسید که یافته‌هایی از حدود ۳۰۰ سال پیش در این مطالعات میدانی در بافت مرکزی شهر بدست آید .
این باستان‌شناس خاطرنشان کرد: به‌عبارتی امکان سکونت و استقرار در این شهر به‌دلیل وجود دریای کاسپی در شمال، تالاب در جنوب و آبگرفتگی‌های بسیار عملا تا حدود ۳۰۰ سال پیش وجود نداشته
است .
او برنامه گمانه‌زنی به منظور لایه‌نگاری در بافت تاریخی بندرانزلی را نخستین مطالعات میدانی باستان‌شناسی در این شهرستان عنوان کرد و افزود:مطالعاتی چند در خصوص پیشینه پژوهشی تاریخ و تاریخ معماری شهر بندرانزلی صورت یافته اما هیچ‌گونه مطالعات باستان‌شناسی در این شهر انجام نشده است.
باقریان با بیان اینکه از نخستین ساکنان شهر بندرانزلی و شکل دهندگان آن اطلاعات اندک و جسته و گریخته‌ای در دست است،ضرورت و اهمیت انجام این طرح را دستیابی به داده‌ها و اطلاعات دسته‌بندی و کلاسه شده‌ای دانست که برای هویت شهر،اهالی آن و پژوهشگران سودمند خواهد بود.
سرپرست هیأت باستان‌شناسی افزود: داده‌های فرهنگی و سفالینه‌های احتمالی حاصل از این کارمیدانی می‌تواند به تدوین تاریخی معتبر از شهر بندرانزلی بیانجامد.
به گفته او هیات کاوش، در کوشش است به پاسخ پرسش‌هایی همچون اینکه هسته‌های اولیه و کهن‌ترین دوره استقرار ساکنان شهر کجا و چگونه بوده، داده‌های فرهنگی از جمله سفال در دوره‌های گوناگون فرهنگی چگونه است، لایه‌ها و طبقات استقراری از قدیم به جدید و با ترتیب چگونه است و یافته‌های حاصل از کار میدانی با چه نقاطی از گیلان، ایران و احتمالا اروپای‌شرقی قابل مقایسه است دست یابد.
باقریان در تشریح فرضیه این پروژه گفت:باتوجه به مطلعات انجام یافته از حدود ۳۰۰ سال پیش هسته‌های نخستین استقراری در بافت مرکزی کنونی شهر بندرانزلی شکل گرفته و در اواسط دوره قاجار به‌دلیل ارتباطات ویژه بندرانزلی با اروپا و از آنجاییکه این شهر دروازه ورود به اروپا بشمار می‌آمد، انزلی رو به گسترش نهاده و بناهایی همچون مسجد آخر (قائمیه) و مناره ساعت به عنوان برج فانوس دریایی ساخته شد .
باقریان اظهار کرد: در اواخر دوره قاجار و بویژه اوایل دوره پهلوی شهر گسترش بیشتری یافته و بناهایی چون ساختمان قندچیان، ساختمان داود زاده، ساختمان زمانی (دادگستری) و پل های انزلی و غازیان ساخته شدند .
این باستان شناس گفت: اطلاعات چندانی از ویژگی های استقراری شهر در پیش از زمان‌های یادشده در دست نیست و فرضیه پژوهشگر براین است که گپ‌ها و ابهامات و بویژه درهم آمیختگی اطلاعات تاریخی با انجام کار میدانی برطرف و اطلاعات پایه‌ای بدست آید که از این پس مبنای گاهنگاری و اطلاعات باستانی و تاریخی بندرانزلی باشد .
سرپرست هیأت باستان‌شناسی با بیان اینکه برپایه آخرین یافته‌ها در این مطالعات میدانی نشانه‌هایی از آثار معماری اواخر قاجار و مهمتر از آن داده‌های فرهنگی همچون قطعات شکسته سفال که در بررسی آغازین احتمالا مربوط به دوره صفوی باشد شناسایی شد افزود: اظهار نظر قطعی موکول به اتمام برنامه میدانی بویژه مطالعات تکمیلی خواهد بود اما هیات امیدوار است که آثاری فراتر از دوره قاجار در این برنامه میدانی بدست آید .
حفظ هویت تاریخی شهرستان بندرانزلی با انجام پژوهشهای باستان‌شناسی
پیمان تنگ بریس سرپرست اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری وصنایع‌دستی شهرستان بندر انزلی نیز در ادامه با اشاره به برنامه گمانه‌زنی به منظور لایه‌نگاری بافت تاریخی شهر انزلی گفت: براساس ماده ١١ قانون حفظ آثار ملی ودراجرای بند ٣ ماده٣قانون اساسنامه میراث فرهنگی کشور مصوب سال ۱۳۶۷ به همت پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری، اقدامی ارزشمند و بی‌نظیر در شهر انزلی درحال انجام است که اثرات ونتایج حاصله از آن موجب حفظ هویت تاریخی ودستیابی بیشترمحققان وعلاقمندان به داده‌های نوین پژوهشهای باستان‌شناسی حوزه خزر خواهد شد .
او افزود: شهر انزلی با قدمت تاریخی کهن و منحصر بفرد به‌عنوان دروازه تمدن که همواره مورد توجه سفرنامه نویسان مشهور دنیا وتاریخ‌نگاران معتبر بوده قابلیت توجه بیشتر پژوهشگران عرصه میراث‌فرهنگی وجامعه شناسی را دارد .
از سری طرح‌های پژوهشی پژوهشکده مردم‌شناسی
تطبیق‌پذیری جامعه روستایی کوییک سرپل‌ذهاب در برابر زلزله بررسی شد
طرح پژوهشی، مطالعه تطبیق‌پذیری جوامع روستایی در برابر زلزله،مطالعه موردی مجتمع روستایی کوییک سرپل‌ذهاب از سلسله طرح‌های پژوهشکده مردم شناسی به انجام رسید.
به گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، علیرضا حسن‌زاده رییس پژوهشکده مردم شناسی ۶مرداد ۱۴۰۰با اعلام این خبرگفت: با توجه به این که ایران یکی از زلزله خیز‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌رود و در سال‌های اخیر زلزله‌های عظیمی را تجربه کرده، پرداختن به موضوع زلزله به‌عنوان بحرانی جدی از اهمیت بالایی برخوردار است.
او سوانح طبیعی را چالشی اساسی در دستیابی به توسعه پایدار جوامع انسانی خواند و تصریح کرد: شناخت شیوه‌های دستیابی به پایداری به وسیله الگوهای مختلف کاهش آسیب‌پذیری در برنامه‌ریزی و مدیریت سوانح جایگاه مناسبی در سیاست‌گذاری ملی هر کشور باز کرده تا شرایط مطلوبی برای کاهش کارآمد و موثر خطرها در سطوح مختلف مدیریت سوانح ایجاد کند.
حسن زاده افزود:در سطح جهان، تغییرات چشمگیری در نگرش به مخاطرات دیده می‌شود، به طوریکه دیدگاه غالب از تمرکز صرف بر کاهش آسیب‌پذیری به افزایش انطباق‌پذیری و تاب‌آوری در مقابل سوانح تغییر پیدا کرده است.
رییس پژوهشکده مردم‌شناسی گفت: بر اساس این نگرش، برنامه‌های کاهش مخاطرات باید به‌دنبال ایجاد و تقویت ویژگی‌های جوامع تاب‌آور باشند و در زنجیره مدیریت سوانح به مفهوم انطباق‌پذیری نیز توجه کنند.
مینو سلیمی مجری طرح مطالعه تطبیق‌پذیری جوامع روستایی در برابر زلزله نیزبا اشاره به زلزله ۳/۷ ریشتری سرپل‌ذهاب که ۵۵۹کشته ، ۹۳۸۸ زخمی و حدود ۷۰۰۰۰ بی‌خانمان را برجای گذاشت گفت: مجتمع روستایی کوییک به علت ساختار و کالبدی غیر استاندارد و ضعیف به صورت صد در صد در این زلزله تخریب شد و ۷۸ نفر از اهالی این روستا در زلزله جان خود را از دست دادند.
این پژوهشگر،شناخت نحوه بازسازی این روستا را بر اساس انطباق‌پذیری اجتماعی و بهره‌مندی از سرمایه اجتماعی و سرمایه نمادین اعلام کرد که امروز در زمان بازسازی باعث ایجاد روستایی با بالاترین میزان انطباق‌پذیری در اشکال مختلف آن است.
سلیمی شناخت شکل‌گیری این فرایند و مدیریتی بر اساس سرمایه اجتماعی و نمادین در این جامعه را از اهداف پژوهشی این پژوهش عنوان کرد و گفت: در رویکرد جامع مدیریت سانحه تاکید خاصی بر کاهش خطرپذیری‌ها و بهبود انطباق‌پذیری هم زمان با ایجاد قابلیت‌های واکنش اضطراری و بازتوانی موثر، شده است.
او خاطرنشان کرد:در تمام مراحل مدیریت سانحه که شامل پیشگیری، آمادگی، واکنش و بازتوانی و بازسازی است، باید از بهبود انطباق‌پذیری و بهتر ساختن مطمئن بود.
این پژوهشگر گفت: به طور خاص در مرحله بازتوانی و بازسازی پس از سانحه، انجام اقدامات مناسب، حمایت از جامعه آسیب‌دیده در بازسازی زیرساخت‌ها، بازتوانی سلامت روحی، فیزیکی،کالبدی، اقتصادی و اجتماعی، بازسازی محیط، حمایت‌های روحی از جامعه سانحه دیده،کمک‌های مالی به همراه مشاوره، سرمایه گذاری و ارایه بودجه‌های بازسازی انعطاف‌پذیر، مشارکت جامعه در برنامه‌های بازسازی، فعالیت‌های مشارکتی دولت و جامعه محلی اقداماتی در جهت تسهیل باز توانی مشاغل افراد آسیب‌دیده و کاهش چالش‌های اقتصادی آینده موجب توسعه و بهبود شبکه‌های اجتماعی، رهبری جامعه در مدیریت تاثیرات سانحه، تعریف نیازهای جامعه،تعیین اولویت‌های بازتوانی و بازسازی و درنهایت افزایش و بهبود انطباق‌پذیری جامعه خواهد شد.
سلیمی در پایان افزود:با توجه به یافته‌های پژوهش اخیر موثرترین مولفه در انطباق‌پذیری، بعد سرمایه اجتماعی و سرمایه نمادین بوده که باعث مطلوب‌تر بودن وضعیت انطباق‌پذیری اجتماعی در مقایسه با سایر ابعاد انطباق‌پذیری شده است.
