محمد انصاری، کارشناس بد بین علوم سیاسی در گفتگو با خبرگزاری شفقناافغانستان بر حفظ دستاوردهای دو دهه اخیر افغانستان تأکید کرد و گفت: پس از توافق نامه‌ای که نمایندگان آمریکا و طالبان در دوحه قطر امضاء کردند مردم افغانستان و جهانیان نسبت به برقراری صلح و امنیت پایدار در افغانستان بسیار امیدوار شدند، اما خیلی زود این امیدواری جای خود را به یاس و ناامیدی داد که این روزها نیز در بالاترین سطح خود قرار دارد.

حفظ دستاوردهای دو دهه اخیر در افغانستان

انصاری، درباره تکلیف دستاوردهای دو دهه اخیر در افغانستان اظهار داشت: آنچه که این روزها اذهان مردم افغانستان و جامعه جهانی را درگیر خود کرده، این است که در صورت روی کار آمدن مجدد امارت اسلامی، تکلیف دستاوردهای دو دهه اخیر چه می‌شود؟ با توجه به اتفاقات اخیر افغانستان و دست به دست شدن مناطق مختلف کشور بین نیروهای امنیتی افغانستان و طالبان، نگرانی مردم نسبت به آینده کشور بیشتر شده است و خواسته‌ی نه تنها مردم بلکه جامعه جهانی نیز بر حفظ دستاوردهای دو دهه اخیر در افغانستان تأکید دارد. اما با شناختی که از طالبان و تفکرات این گروه داریم مطمئناً کار بسیار سخت و دشواری خواهد بود.

او به بازتکراری شرایط و زمینه‌های شکل‌گیری طالبانی متفاوت‌تر در حال حاضر تأکید کرد و افزود: طالبان باید بپذیرند که نسل امروز از مردمی که دو دهه قبل بر آنها حکومت می‌کردند، متفاوت‌تر است و در تمامی جنبه‌ها با پدران و مادران‌شان فرق کرده‌اند. آنها به لطف ابزارهای ارتباطی روز با دنیای پیرامون خود در ارتباط هستند و برای رسیدن به وضعیت مطلوب تلاش می‌کنند و به طور قطع حکومت‌کردن با شیوه‌های قدیمی و منسوخ شده قابل پذیرش نیست.

شایعه سازی علیه طالبان

وی به دیدگاه طالبانی نسبت به زنان اشاره کرد و افزود: طالبان باید بپذیرند که زنان نیمی از جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهند و یکی از دلایل عدم پیشرفت کشورهایی مثل افغانستان، مفکوره‌ی طالبانی نسبت به زنان و نادیده گرفتن توانایی زنان در جامعه است. از طرفی طالبان اگر به دنبال تعامل و برقراری ارتباط با جامعه بین المللی است باید به دستاوردهایی چون حقوق بشر، حقوق زنان، آزادی بیان و… احترام بگذارند و به آنها پایبند باشند و در غیر اینصورت شاهد دوباره انزوای بین المللی افغانستان خواهیم بود.

او ادامه داد: با شناختی که از طالبان و نوع تفکرات آنها به ویژه در قبال زنان و رسانه‌ها دارم و همچنین عدم پایندی طالبان به تعهدات‌شان، مثل پیمان‌شکنی آنها که در تعهدی که پیرامون عدم بازگشت زندانیان آزاد شده به میادین جنگ داده بودند، بعید است که این دستاوردها حفظ شوند و مردم افغانستان کار سختی برای حفظ این دستاوردها خواهند داشت.

پیش بینی آینده افغانستان با توجه به تحولات روز

انصاری در تشریح پیش بینی آینده افغانستان با توجه به تحولات روز افغانستان و سقوط پی در پی ولسوالی‌ها گفت: با توجه به تحولات اخیر و اینکه کشور در یک موقعیت خاص ژئوپولیتیکی قرار دارد، پیش بینی آینده افغانستان کار چندان آسانی نیست.

او افزود: همانطور که می‌دانیم شدت حملات طالبان در این روزها افزایش یافته و با سرعت بیشتری در حال پیشروی هستند. این گسترش قلمروها باعث شده است که برخی بر این باورند که دولت آقای غنی شش ماه بیشتر دوام نخواهد یافت. هر چند که ایشان در سفر به آمریکا و در واکنش به این تحلیل‌ها آنرا نادرست خواند.

وی عوامل متعددی را در پیش بینی آینده افغانستان مؤثر دانست و گفت: عوامل متعددی در پیش بینی آینده افغانستان تأثیرگذار خواهد بود و نمی‌توان گفت دولت غنی در آینده نزدیک سقوط خواهد کرد و نمی‌توان به سخنان غنی، مبنی بر نادرستی تحلیل‌ها، چندان اطمینان کرد؛ زیرا در صحنه سیاسی افغانستان ما با بازیگران متعدد داخلی، منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای روبرو هستیم که هر کدام از این بازیگران در افغانستان دارای منافع و با دیگری دارای تضاد منافع هستند و طبیعتاً هرکدام از آنها نیز تأثیر خاص خود را خواهند داشت.

 سقوط ولسوالی‌ها(شهرستان ها)

وی جنگ تبلیغاتی طالبان و همکاری برخی همسایگان افغانستان با طالبان را عامل سقوط ولسوالی‌ها دانست و گفت: طالبان به اهمیت و ارزش جنگ تبلیغاتی پی برده‌اند و متأسفانه در این بین شاهد بازی‌کردن برخی همسایگان افغانستان در زمین طالبان هستیم که بصورت آگاهانه و یا از روی نا آگاهی به طالبان کمک می‌کنند.

او در توضیح آثار مخرب جنگ تبلیغاتی، گفت: جنگ تبلیغاتی طالبان آثار مخرب فراوانی دارد که می‌توان به تأثیرگذاری بر افکار عمومی، تضعیف روحیه مردم و نیروهای امنیتی و… اشاره کرد. اما واقعیت چیز دیگری است و طالبان آنقدر هم قدرتمند نیستند و این مهم با ورود نیروهای امنیتی و بسیج مردمی به میادین جنگ به خوبی آشکار شده است. طالبان به خوبی به این موضوع واقف هستند که بحران افغانستان راه حل نظامی ندارد و آنها می‌خواهند از طریق افزایش حملات، قدرت چانه‌زنی شان را در مذاکرات صلح بالا ببرند.

وی افزود: اگر دولت افغانستان بتواند یک اجماع سیاسی متشکل از همه احزاب و رهبران قومی و مذهبی تشکیل دهد و با مدیریت بسیج مردمی که شکل گرفته و انتخاب بسم الله محمدی بعنوان وزیر دفاع میتواند این اصل مهم را تا حدودی محقق کند. بعید است که طالبان بتوانند با چنین رویکردی به موفقیت چندانی برسد.

تنها نکته‌ی نگران‌کننده این است که با مسلح‌کردن مردم و ایجاد بسیج مردمی، شاهد ظهور دوباره و قدرتمند شدن گروه‌های مسلح غیر مسئول و ایجاد جزایر قدرت در افغانستان خواهیم بود که می‌توانند در کنار طالبان برای دولت هم چالش آفرین شوند.

او در پرسش به اینکه آیا جامعه جهانی، افغانستانی‌ها را رها کرده و پیش‌بینی وال استریت ژورنال درباره سقوط کابل بدست طالبان ظرف چند ماه اخیر پس از خروج کامل نیروهای ناتو درست است، تأکید کرد: به گفته مک لوهان؛ ما امروزه در دنیایی زندگی می‌کنیم که شبیه دهکده جهانی(global village) است و با وجود وسایل ارتباطات جمعی، فاصله زمانی و مکانی میان انسان‌ها از بین رفته است. در دهکده جهانی هرگونه اتفاقی اگر در یک نقطه بیفتد، قابل تسری و تعمیم به دیگر نقاط دهکده است. چون که فرایند تبادل اطلاعات، علوم و اندیشه با سرعت قابل ملاحظه‌ای در جریان است .

او ادامه داد: وضعیت این روزهای افغانستان بی‌شباهت به دوران خروج ارتش شوروی از افغانستان نیست و اگر یک‌بار دیگر جامعه جهانی نسبت به افغانستان غافل شوند و در واقع این کشور را به حال خود رها کنند بدون شک شاهد افزایش جنگ و ناامنی خواهیم بود و همچنین افغانستان تبدیل به مأمن امنی برای گروه‌های تروریستی خطرناکی چون القاعده، داعش و… خواهد شد که نتیجه آن تکرار فجایعی چون کشتار و تضییع حقوق زنان و کودکان بی‌گناه، اقلیت‌های قومی و مذهبی در بُعد داخلی است، و تکرار حوادثی چون کشتار دیپلمات‌های ایرانی در مزار شریف در بُعد منطقه‌ای و نهایتاً تکرار فاجعه‌ای چون حادثه یازده سپتامبر در بعد بین المللی خواهد بود.

انصاری در ادامه به یکی دیگر از آثار مخرب جنگ تبلیغاتی طالبان اشاره کرد و افزود: این یک هشدار است به کسانی که می‌خواهند از این آب گل‌آلود ماهی بگیرند و آن این است که یکی از ابتدایی‌ترین آثار تسلط طالبان بر افغانستان افزایش سیل مهاجرت به کشورهای همسایه سپس به دیگر نقاط جهان و اروپا خواهد بود.

با این اوصاف رهاکردن افغانستان به حال خودش ممکن نیست چرا که اینکار تبعات سنگینی در سطوح مختلف منطقه‌ای و بین المللی خواهد داشت.

او درباره پیش بینی وال استریت ژورنال درباره سقوط کابل بدست طالبان ظرف چند ماه اخیر پس از خروج کامل نیروهای ناتو بیان کرد: پیش بینی وضعیت آینده افغانستان به دلیل عوامل تأثیرگذار داخلی و خارجی و همچنین موقعیت خاص ژئوپولیتیکی این کشور چندان کار آسانی نخواهد بود و با ورود نیروهای امنیتی و بسیج مردمی و عزل و نصب‌های صورت گرفته در پست‌های حساس امنیتی بعید می‌دانم در کوتاه‌مدت شاهد چنین اتفاقی باشیم. از طرفی رسانه‌های مختلفی که خبرهای این روزهای افغانستان را پوشش می‌دهند، چه رسانه‌های طالبان و چه برخی رسانه‌های کشورهای همسایه و دیگر کشورهای جهان درباره قدرت طالبان کمی اغراق می‌کنند و از این طریق به نفع طالبان خواسته یا ناخواسته بازیگر هستند.