مراسم گرامیداشت روز ملی ثبت احوال و رونمایی از پایگاه اطلاعات خانوار با حضور دکتراحمد وحیدی، وزیر محترم کشور و دکتر هاشم کارگر معاون وزیر کشور و رییس سازمان ثبت احوال کشور، شنبه ۳ دی در محل این سازمان برگزار شد.
سازمان ثبت احوال کشور یکی از سازمان‌های دولتی ایران است که جمع‌آوری اطلاعات و آمار جمعیتی کشور ایران را به عهده دارد. این سازمان با وظایف و عملکردی مستقل، از نهادهای زیرمجموعه وزارت کشور است. این سازمان وظیفه تهیه اطلاعات ثبتی اساسی مانند زاد و ولد، مرگ و میر و ازدواج و نیز صدور مدارک هویتی مانند شناسنامه را بر عهده دارد.
در گذشته ثبت امور مربوط به ولادت و ازدواج در ایران به صورت سنتی بیشتر با مراجعه به روحانیون، ریش سفیدان محله یا بزرگان قوم انجام می‌گرفت. ثبت احوال به شیوه کنونی با پیروی از کشورهای اروپایی در ایران رواج یافت. بر اساس مصوبه هیئت وزیران در تاریخ ۲۰ آذر ماه ۱۲۹۷ خورشیدی، مقررات تشکیل اداره سجل احوال در وزارت کشور تهیه شد و نخستین شناسنامه برای دختری بنام فاطمه ایرانی در تاریخ ۳ دی همان سال صادر شد. از سال ۱۳۰۴ شمسی، بر اساس قانون، دریافت شناسنامه برای کلیه شهروندان ایرانی در مناطقی که در آنها اداره سجل احوال دایر بود الزامی شد.[۲] اداره کل احصائیه و سجل احوال بر اساس مصوبه ۲۰ خرداد ۱۳۰۷ با وظایف مستقل و به عنوانی نهادی وابسته به وزارت کشور کار خود را آغاز کرد. با بازنگری وظایف و آئین نامه‌های مربوط به این نهاد، نام آن در سال ۱۳۱۹ به اداره کل آمار و ثبت احوال تغییر یافت. آخرین بار در سال ۱۳۵۵ با تعریف وظایف و ساختار جدید، این نهاد به نام کنونی یعنی سازمان ثبت احوال کشور تغییر نام داد. پس از انقلاب ایران (۱۳۵۷)، برخی وظایف و آئین نامه‌های این سازمان در سال ۱۳۶۳ مورد بازنگری مجلس شورای اسلامی قرار گرفت
وظایف سازمان
سازمان ثبت احوال وظیفه گردآوری چهار دسته اطلاعات اصلی جمعیتی را برعهده دارد: ثبت تولد (ولادت)، ثبت مرگ، ثبت ازدواج و ثبت طلاق. بر اساس مصوبه سال ۱۳۶۳ مجلس شورای اسلامی، وظایف سازمان به شرح زیر است:
۱٫ ثبت تولد و صدور شناسنامه برای نوزادان
۲٫ ثبت مرگ وصدور گواهی وفات
۳٫ تعویض شناسنامه
۴٫ ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات
۵٫ صدور گواهی ولادت برای شهروندان خارجه
۶٫ تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی
۷٫ تهیه آمارهای جمعیتی
۸٫ علاوه بر موارد فوق صدور کارت شناسایی ملی همراه با شماره ملی و کد پستی ۱۰ برای افراد بالای پانزده سال وکارت هوشمند ملی از دیگر وظایف این سازمان است
