نوشته های مشابه
در نشست «رسانه در عصر کرونا» مطرح شد:
مدیریت اطلاعات در بحران سلامت، خطر بحران را به حداقل می‌رساند
رئیس پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان اینکه در زمان وقوع بحرانها همواره از عملکرد رسانه‌ها انتقاد می‌شود تصریح کرد :درمورد شیوع کووید ۱۹ آنچه که اهمیت دارد مدیریت اطلاعات در زمان بحران سلامت است که می‌تواند خطر بحران را به حداقل برساند.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، زهرا اجاق این مطلب را «امروز » در نشست «رسانه در عصر کرونا» از سلسله پیش‌نشست‌های همایش ملی «پیامدهای فرهنگی و اجتماعی کرونا» که به صورت آنلاین و از طریق فضای اسکای‌روم پخش شد مطرح کرد .
او درباره «چارچوب‌بندی کووید ۱۹ در رسانه‌ها» گفت: در موضوع بحران سلامت ناشی از شیوع کووید ۱۹، با توجه به حجم بالای اطلاعاتی که از طریق رسانه‌های سنتی و شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، چگونگی نوع پرداخت به موضوع و چارچوب‌بندی اطلاعات و نحوۀ ارائه آن اهمیت دارد چراکه انتظار می‌رود اطلاعات به تغییر نگرش و نهایتاً تغییر رفتار منتهی شود.
وی افزود: خبر بعد از رویداد قرار دارد و تلاشی است تا رویداد در چارچوبی قرار گیرد و پدیده را برای مخاطب معنی‌دار کندو اینکه چه مقدار از پیام گفته می‌شود، چطور گفته می‌شود و چه چیزهایی گفته نمی‌شود، مهم است.
اجاق همچنین براهمیت زبان و نقش کلمات در اطلاع‌رسانی تاکید کرد و نقش تعامل بین روزنامه‌نگاران و متخصصان و توجه به اخلاق عمومی را در خبررسانی بحران سلامت موثر دانست.
وی همچنین به مواردی از انتشار شایعاتی مبنی بر شیوه‌های موثر در درمان کووید ۱۹ ازجمله داروهای ضدمالاریا اشاره کرد و گفت: این اخبار جعلی به‌سرعت از فضای مجازی به فضای واقعی کشانده شد.
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی افزود: برای اثربخشی پیام، نحوۀ تصویرسازی مهم است زیرا با چارچوب‌بندی مناسب رسانه می‌تواند پیام را به‌درستی ابلاغ کندولی در رسانه‌های خارجی ارتباطات بحران موثرتر عمل کرد.
وی در ادامه به ذکر مواردی از چارچوب‌بندی‌ها ازجمله چارچوب پوشش منفی که به القای ابتلا به تهدید می‌پردازد و باعث اختلال اضطراب می‌شود، چارچوب ترس، مانند اینکه تخت خالی در بیمارستان‌ها وجود ندارد پرداخت و از دیگر چارچوبها همچون: چارچوب پیامدهای اقتصادی، چارچوب قوم‌گرایی، چارچوب مسئولیت، چارچوب مذهب، چارچوب سیاسی کردن مسئله، چارچوب تعارض نام برد.
اجاق درپایان افزود: چارچوب‌بندی درست در بحران سلامت موجب مشارکت بهتر می‌شود، اگر مدیریت اطلاعات درست صورت گیرد و واژگان درست به کار رود، مثل اینکه به جای «مرگ» از «بیماری» صحبت شود، نتیجه بهتری حاصل خواهد شد.
وی همچنین براساس گزارشی در خارج از کشور میزان شیوع اخبار جعلی را در زمان کووید ۱۹ در شبکه‌های اجتماعی ۶۹% اعلام کرد.
در بخش بعدی این نشست، سمانه مهرپرور، پژوهشگر حوزه رسانه، دربارۀ «مصرف فرهنگی رسانه در عصر کرونا» مطالبی را مطرح کرد و گفت: زمانی‌که ویروس کرونا در ووهان چین شیوع پیدا کرد و به عنوان یک خبر خارجی در رسانه‌های مختلف منتشر شد، شاید به دلیل مجاورت پایینش چندان برای سایر کشورها اهمیتی نداشت اما زمانی که این ویروس به یک پاندومی جهان‌گیر تبدیل شد، خوراک خبری روزانه رسانه‌های جمعی جهان شد.
او افزود:بخش وسیعی از خبرها درباره کووید ۱۹ به مخاطبان ارائه می‌شد و به تدریج صاحبان رسانه‌ها پرونده‌ها و بخش‌های ویژه خبری را به اخبار لحظه‌ای سرعت شیوع و فراگیری این ویروس، میزان درگیری و مرگ‌ومیرش اختصاص دادند بنابراین کووید ۱۹ عامل اصلی فعالیت رسانه‌ها شد رسانه ملی نیز از ابتدای شیوع بیماری در کشور به پوشش خبری ویژه پرداخت البته در این بین بحث همگرایی رسانه‌ها مطرح است.
این پژوهشگر تصریح کرد :به دلیل اینکه در اسفندماه و تعطیلات نوروز از مردم خواسته شد که به قرنطینه خانگی پایبند شوند و در خانه بمانند، رسانه ملی با استفاده از برخی قابلیت‌های رسانه‌های جدید مانند هشتگ در خانه بمانیم، یا هشتگ با هم کرونا را شکست می‌دهیم، یا با تولید برنامه‌هایی مانند طبیب، تلاش کرد تا مردم را به در خانه ماندن تشویق کند.
وی در ادامه به رونق شبکه نمایش خانگی، اکران‌های آنلاین و کنسرت‌های آنلاین در ایام شیوع ویروس کووید۱۹ اشاره کرد و افزود: شبکه‌های اجتماعی که محبوب‌ترینش در جامعه ما اینستاگرام است به عنوان یک رقیب توانمند و قدرتمند در کنار رسانه های جمعی از اهمیت بالایی در دوران شیوع کرونا برخوردار شد، این رسانه به دلیل اینکه قابلیت های متعددی دارد، مانند IGTV که یک شبه سینما را برای کاربران ایجاد می‌کند، یا با توجه به اینکه به هر کاربری اجازه تولید محتوای دلخواهش را می‌دهد، طبیعی است که با قوت در میان کاربرانی که برای حفظ سلامتی‌شان در خانه مانده‌اند و بیرون از خانه هم کلیه اماکن تفریحی تعطیل هستند، محبوب ماند.
وی همچنین به خبرزدگی و اعتماد عمومی به رسانه‌ها در ایام کرونا اشاره کرد و افزود: بحران کرونا همچنان وجود دارد و دولت‌ها و مردم جهان ملزم به مقابله با آن هستند، کشور ما همچنان با اوج گیری چند باره این ویروس مواجه است و وظیفه رسانه‌ها در این شرایط این است که موجبات فراغت و سرگرمی مردم را ایجاد کنند.
او گفت :رسانه ملی می‌تواند ذائقه سنجی کند و خستگی ناشی از برهم خوردن عادات روزمره و ترس درونی شده ناشی از مرگ و میر کرونا را اندکی مدیریت کند.
سیدحسین امامی، روزنامه‌نگار و پژوهشگر حوزۀ رسانه، در بخش آخر این نشست به کارکردهای جدید رسانه در زمان شیوع کرونا پرداخت و گفت: شیوع کووید ۱۹ در عرصه‌های مختلف بشری بسیار تاثیرگذار بوده است.
وی هژمونی رسانه‌های دولتی را بر دیگر رسانه‌ها، وجه غالب در اکثر دنیا دانست و افزود: پیش از کرونا کاهش تعداد روزنامه‌های کاغذی و کاهش صفحات روزنامه‌ها و تعطیلی و بیکاری روزنامه‌نگاران و خبرنگاران آغاز شده بود و کرونا موجب حرکت به سمت دیجیتالی شدن شد که تجربه‌ای مثبت بود از سوی دیگر حرکت از رسانه‌های رسمی به رسانه‌های غیررسمی نیز بارز بود.
این پژوهشگر و روزنامه‌نگار افزود: به گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، کرونا در دنیا بر آزادی مطبوعات تاثیرگذار بوده و باعث کاهش آن شده البته در برخی کشورها آزادی بیان مورد بحث نیست و اقتصاد رسانه است که مهم‌ترین مشکل است.
وی در ادامه گفت: پیش از کرونا نیز بخش سلامت در روزنامه‌ها ایجاد شده بود اما کرونا باعث شد که این بخش قوت بگیرد و جهش پیدا کند.
گفتنی است ، با همکاری «پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری»، «پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات» و «پژوهشکده علوم اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی» همایش ملی «پیامدهای اجتماعی و فرهنگی کرونا بر حوزه‌های میراث فرهنگی؛ گردشگری و صنایع فرهنگی خلاق» ۲۹ بهمن ماه به صورت مجازی برگزار می‌شود و علاقه مندان می‌توانند چکیده مقالات را تا ۱۵ آبان و اصل مقالات را تا ۱۵ آذر ماه به نشانی دبیرخانه علمی همایش ارسال کنند.
