نوشته های مشابه
به همت پژوهشگران گروه پژوهشی هنر های سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
ساز قیچک باس با پیشینه تاریخی در سرزمین های شرقی ، به منظور جایگزینی به جای ویلنسل در ارکستر ملی ایران که با ساختار موسیقی ایرانی تناسب ندارد توسط هنرمندان گروه هنر های سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ساخته شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، سید عبدالمجید شریف زاده ، امروز «شنبه » با اعلام این خبر گفت : ساز قیچکیکی از کهنترین آلات موسیقی فلات ایران و بخشی از شبه قارۀ هند بوده که از پیشینۀ تاریخی قابل توجهی در میان سرزمینهای شرق وجنوب شرقی ایران (سیستان و بلوچستان) برخوردار است.
او افزود: قیچک شهری امروزی، با بهرهگیری از تکنیکهای سازهای غربی به دو گونۀ سوپرانو و آلتو ساخته و تولید شد که عمدهترین دلیل آنپر کردن کاستیهای سازهای کششی در رپرتوار موسیقی سنتی ایرانی بود.
شریف زاده با بیان اینکه این ساز از اوایل دهۀ پنجاه شمسی در اغلب ارکسترهای موسیقی سنتی ایرانی مورد استفاده قرار میگرفت که این روندتا امروز نیز ادامه دارد تصریح کرد: از این ساز مدل‌هاى مختلف قیچک سوپرانو،آلتو و باس ساخته میشود.
وی خاطرنشان کرد : با توجه به اینکه در بسیاری از اجراهای موسیقی سنتی ایرانی برای تولید صدای باس از ویلنسل استفاده میشود (البتهدر استدیو و نه در اجرای زنده) که ساز ایرانی نیست و طبعاً با ساختار موسیقی ایرانی تناسب چندانی ندارد، ساخت ساز قیچک باس برای اینخلأ صوتی در ترکیب موسیقی ایرانی پیشنهاد شد.
به گفته او ، این ساز توسط سیامک قلمی و سمیرا عزیزی مطلق هنرمندان کارگاه سازسازی گروه هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ساخته شد .
شریف زاده به اشاره به این نکته که در طول سالهای اخیر تلاشهای زیادی در زمینۀ مقایسۀ سازهای بلوچی با ویولن شده افزود: لیکن بررسیتطبیقی تکنیکهای اجرایی و امکانات بیانی در ساز قیچک و رباب با خانوادۀ ویولن صورت نپذیرفته است.
رییس گروه پژوهشی هنر های سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت : برطرف کردن هوم صدا، رفع محدودیت نوازندگی در پوزسیون ،استاندار شدن جایی نتها ، قابل استفادن بودن این ساز برای تمامی چلیستها با هر نوع سبک نوازندگی ، کوک بسیار دقیق ساز با سهولتو سریع و حذف سیم گیر و پایه تاندون مواردی است که در پژوهش حاضر (ساخت قیچک باس) تلاش شده رعایت شود.
او مواد و مصالح در نظر گرفته شده در ساخت ساز قیچک باس را ، کاسه ساز از چوب توت، دسته و زیر گیریف چوب گردو، گیریف چوب آبنوسیا فوفل، خرک از چوب کبوده، سیمها پیراسترو اواپیرازی، پوست ضخیم بره، گوشیها طرح ویتنر، قورقوری و… دانست .
شریف زاده افزود: نتایج نشان میدهد با وجود تمایز ظاهری ساز ویولن و قیچک، شباهتهای زیادی از لحاظ تکنیکهای نوازندگی دست راست وچپ در این دو ساز میتوان یافت.
وی در پایان تصریح کرد : سازندگان این ساز با بهرهگیری از آزمایشگاههای فیزیک و شیمی داخل و خارج از کشور و پژوهش گستردۀ چندین سالهبه رموز سازگران کروما ایتالیا دست یافتهاند که از آن در ساخت ساز یاد شده بهره گرفتهاند به نحوی که ساز ساخته شده صدای مطلوب درارکستر ملی ایران را فراهم میکند.
