نوشته های مشابه
کشف گوردخمه بانوی اشکانی وِلِم / دستیابی باستان‌شناسان به مجموعه فاخر از هدایای تدفینی دوره اشکانی در بهشهر
کاوش نجات‌بخشی محوطه وِلِم در محدوده سد گِلوَرد نکا در شهرستان بهشهر به کشف مجموعه ای از بقایای مربوط به حدود ۲۵ تدفین وهدایای فاخرتدفینی دوره اشکانی، از جمله بقایای تدفین و هدایای بانویی ۲۵ تا ۳۰ ساله منجر شد .
به گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری،رحمت عباس‌نژاد سرستی سرپرست کاوش نجات‌بخشی گورستان وِلِمبهشهر ۲۱تیر ۱۴۰۰با اعلام این خبر گفت:در آبان ماه ۱۳۹۹ درجریان خاک‌برداری حین عملیات راهسازی و پل‌سازی در مجاورت روستای ولم و درمحدوده سد گلورد توسط پیمانکاران شرکت آب منطقه‌ای مازندران و سد گلورد نکا، این محوطه باستانی پدیدار شد.
او تصریح کرد :بررسی‌های اولیه نشان داده است که این محوطه مربوط به دوره آهن متأخر(۸۰۰ تا ۵۵۰ ق.م) و دوره اشکانیان (۲۵۰ ق.م تا ۲۲۵م) است.
دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه مازندران افزود: پس از توقف کار پروژه راهسازی یاد شده، برنامه کاوش نجات‌بخشی محوطه از طریقاداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران به پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ارائه و کاوش اضطراری این محوطه بامجوز ریاست پژوهشگاه آغاز و ادامه یافت.
عباس‌نژاد سرستی اظهار کرد:کاوش نجات‌بخشی ولم با تشکیل هیأتی ۱۲ نفره متشکل از باستان‌شناسان و انسان‌شناسانی از اداره کلمیراث‌فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی و دانشگاه‌های مازندران، تهران و کاشان پس از بررسی‌های ژئوفیزیک، عکس‌برداری‌های هوایی ونقشه‌برداری و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی تا اواسط مرداد ادامه خواهد یافت.
او خاطرنشان ساخت:این کاوش بر اساس تفاهم‌نامه همکاری بین دانشگاه مازندران و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و با همکاری ادارهکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران و شرکت آب منطقه‌ای مازندران در حال انجام است.
کشف شواهد دوره‌های مس‌وسنگ،مفرغ و آهن
سرپرست کاوش نجات‌بخشی گورستان وِلِم بهشهر گفت:تاکنون طی انجام کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه ولم شهرستان بهشهرشواهد دوره‌های مختلفی شامل قطعات سفال‌ها و ابزارهای سنگی از دوره‌های مس‌وسنگ، مفرغ و آهن بدست آمده که در میان این مواد فرهنگیسفال‌های دوره چشمه علی قابل توجه بوده و بیانگر ارتباطات فرهنگی این منطقه با بخش‌های جنوبی البرز در فلات مرکزی ایران دست‌کم ازهزاره پنجم قبل از میلاد هستند.
او در ادامه به کشف تدفین‌های دوره آهن به ویژه آهن ۳ و ۴ و گوردخمه‌های دوران اشکانی اشاره کرد و افزود:تدفین‌های دوره اشکانی که نسبتبه دوره آهن، بیش‌ترین تعداد را شامل می‌شوند، دارای ساختار دخمه‌ای و اغلب دارای یک فضای مستطیلی نامنتظم با کارکرد راهرو اند کهبه سنگ‌چین قسمت ورودی دخمه و محل قرارگیری جسد ختم می‌شود؛ فضای داخلی دخمه‌ها مدور بوده و از دو بخش اعم از سکوی تدفین وچاله هدایا تشکیل می‌شود.
مجموعه فاخری از هدایای تدفینی دوره اشکانی
این باستان‌شناس با بیان اینکه در گوردخمه‌های اشکانی، هدایای زیادی در کنار متوفیان نهاد شده، از اشیای تزیینی مکشوفه از گورهایاشکانی ،به ظروف سفالی در فرم‌ها، اندازه‌ها و رنگ‌های گوناگون، مهره‌هایی از جنس لاجورد، عقیق، خمیر شیشه و خمیر سنگ، اشیای زینتیمفرغی، آهنی و نقره‌ای نظیر دستبند، آویز، گوشواره، انگشترمهر و پلاک، پلاک‌های مدور تزیینی و منقوش از جنس استخوان و بقایایجنگ‌افزاراشاره کرد .
او خاطرنشان کرد: در پایان این پروژه باستان‌شناسی، مجموعه فاخری از هدایای تدفینی دوره اشکانی در دست خواهیم داشت که پس ازکشفیات محوطه وِستِمین در کیاسر ساری، کم‌نظیر و واجد اهمیت بالایی هستند.
سرپرست کاوش نجات‌بخشی گورستان وِلِم بهشهر در ادامه یکی از گوردخمه‌های جالب توجه این محوطه، را بقایای تدفین و هدایای بانویی۲۵ تا ۳۰ ساله عنوان کرد که ۴۵ هدیه در کنار او نهاده شده است.
دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه پژوهش‌های انسان‌شناسی نیز هم‌راستا با سایر مطالعات باستان‌شناسیدر محوطه ولم بهشهر آغاز شده و تا کنون حدود ۲۵ گور و اسکلت کامل و ناقص مورد کاوش قرار گرفتند گفت:تعداد یافته‌هایاستخوانی،کیفیت و سلامت بقایا با وجود رطوبت و ماهیت رسیِ خاک منطقه به گونه‌ای است که زمینه مطلوبی را برای تحقیقاتانسان‌شناسی فیزیولوژیک در منطقه شمال کشور فراهم خواهند کرد.
مجموعه‌های قابل توجه استخوانی در شمال کشور
این باستان‌شناس با بیان اینکه بر روی این بقایای استخوانی می‌توان مطالعات پایه آزمایشگاهی مقیاس–بزرگ و مطالعاتی که به نمونه‌هایکوچک نیاز دارند، انجام داد اظهار کرد:در حال آماده‌سازی یکی از مجموعه‌های قابل توجه استخوانی در شمال کشور برای انجام مطالعات داخلیو خارجی هستیم.
به گفته او، استخوان‌های بدست آمده از درون بافت خاک آهکی محوطه برخلاف نمونه‌های قرار گرفته در خاک رس، از سلامت و استحکامبالایی برخوردارند و برای ما امکان آماده‌سازی نمونه‌های متعدد جهت انجام مطالعات ژنتیک باستانی، ایزوتوپ‌های سنگین، دیرینه بافت–شناسی،دیرینه آسیب‌شناسی و مطالعات گسترده روی بقایای دندانی را فراهم خواهند کرد.
او با ذکر این مطلب که در حال حاضر مجموعه‌ای از بقایای مربوط به حدود ۲۵ تدفین را در دست داریم که دست‌کم ۱۰ مورد از آن‌ها، ظرفیت تماممطالعات ذکرشده را دارا هستند افزود: بقایای مکشوفه شامل تدفین‌های زنان، مردان و کودکانی است که بازه سنی از کم‌تر از یک سال تا درمواردی بیش از ۵۵ سال را در بر می‌گیرند.
دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه مازندران در پایان تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود که ادامه کاوش در گورستان وِلِم بهشهر در اینفصل و همچنین در فصل‌های آینده، با مجموعه‌ای بسیار غنی‌تر همراه باشد و این گورستان باستانی و کشفیات آن را در جامعه علمی جهانیپرآوازه کند.
گفتنی است، روستای وِلِم از توابع بخش مرکزی شهرستان بهشهر در بخش هزارجریب در شرق استان مازندران و در ارتفاع ۸۴۰ متری از سطحآب‌های آزاد قرار گرفته است.
