نوشته های مشابه
عضو هیأت علمی پژوهشکده باستان شناسی :
چگاسفلی در حافظه مجامع علمی داخلی و خارجی رسوب کرده است
چگاسفلی در حافظه جامعه داخلی و مجامع علمی داخلی و خارجی رسوب کرده است و این شاید کمترین دستاورد ما در پنج ساله اول پروژه پیش از تاریخی زهره باشد .
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، عباس مقدم سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی تل چگاسفلی (پروژه پیش از تاریخی زهره) امروز « شنبه » در نشست مجازی پژوهشکده باستان شناسی که به مناسبت هفته پژوهش و با خوش آمد گویی روح ا…شیرازی رییس پژوهشکده باستان شناسی آغاز شد،به تشریح دستاوردهای پروژه پیش از تاریخی زهره در پنج ساله اول ۱۳۹۴تا ۱۳۹۹پرداخت .
او گفت: در سال ۹۴پروژه پیش از تاریخی زهره با هدف انجام پژوهش در محوطه ای باارزش که اطلاعات باستان شناسی کمی از آن دردسترس بود با دو پرسش ؛جایگاه چگاسفلی با توجه به مکان قرار گیری اش در بستر باستان شناسی اواخر هزاره پنجم پ . م چیست و چرادر یک بازه زمانی نسبتا کوتاه وسعتنی اینچنینی یافته است ؟ آغاز شد .
این باستان شناس با بیان اینکه این پرسش ها بر اساس دانسته ها ما شکل گرفته است به تشریح راهبرد و روش شناسی این پروژه در ابعادپژوهشی، حفاظتی، آموزشی و معرفتی و اقدامات گسترده ای که در جهت معرفی این محوطه تاریخی در همکاری های مشترک با مراکز داخلی وخارجی صورت گرفته پرداخت .
مقدم برآیند فعالیت های در پنج ساله اول را اینگونه تشریح کرد :چگاسفلی در منظومه زیست گاه های شاخص هزاره پنجم پیش از میلاد خاورنزدیک از اهمیت والایی برخوردار است و در آن با جامعه ای مواجه ایم که ساکنان آن با نواحی دوردست مراورده داشتند ومذهب و ایدئولوژی ازاهمیت بالایی در آن جامعه برخوردار بوده است .
این باستان شناس با بیان اینکه برخلاف دیدگاه های سنتی ، نواحی پس کرانه ای و حتی کرانه ای خلیج فارس یکی از خاستگاه های مهم جوامعحتی در پیش از تاریخ بوده تصریح کرد : روزآمد بودن روش ها و دسترسی به امکانات ثبت و ضبط مدارک باستان شناسی به ما کمک کردهاست تا بهتر از نمونه های پیشینی (شوش ، هکلان و دم گر پرچینه ) در ثبت و ضبط مدارک باستان شناختی موفق باشیم .
مقدم افزود: چگاسفلی در حافظه جامعه داخلی و مجامع علمی داخلی و خارجی رسوب کرده است و این شاید کمترین دستاورد ما در پنج ساله اولپروژه پیش از تاریخی زهره باشد .
بررسی های باستان شناسی در شهرستان انار
در ادامه محمد حسین عزیزی خرانقی عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، با اشاره به اینکه نخستین فصل بررسی هایباستان شناسی شهرستان انار، استان کرمان در راستای تکمیل نقشه باستان شناسی کشور و شناخت توالی فرهنگی استقرارهای اینشهرستان و بخش شمالی استان کرمان به سرپرستی اینجانب و سپیده جمشیدی یگانه انجام شده به تشریح فعالیت های صورت گرفته در قالب این پروژه پرداخت .
او با بیان اینکه شهرستان انار در شمال استان کرمان قرار گرفته و از شمال به استان یزد، از غرب به شهر بابک، از شرق به زرند و از جنوببه رفسنجان محدود می شود افزود :این شهرستان دارای اقلیم بسیار خشک و گرم با بیابانها و شورهزارهای بسیار گسترده و کوه های کمارتفاع و فرسوده است.
عزیزی خرانقی خاطرنشان ساخت:طی بررسی های صورت گرفته در این شهرستان تا کنون ۱۲۰ اثر فرهنگی– تاریخی شامل محوطه ها وبناهای تاریخی و مخصوصا سازه های آبی، شناسایی شده است.
این باستان شناس، قدیمی ترین آثار شناسایی شده را چند محوطه تاریخی مربوط به دوره های تاریخی دانست و گفت: عمده آثار مربوط بهدوران اسلامی و مخصوصا دوره های صفوی، قاجار و پهلوی است.
وی شاخص ترین اثر شناسایی شده در این شهرستان را ارگ تاریخی انار اعلام کرد که در محل به ارگ ساسانی معروف و در تاریخ ۱۳۸۹/۱۱/۱۷به شماره ثبت ۳۰۳۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
سرپرست هیئت باستان شناسی ،یکی از یافته های بسیار ارزشمند این بررسی را شناسایی ۴۷ رشته قنات در این شهرستان اعلام کرد کهگویای تلاش خستگی ناپذیر مردم ساکن کویر در این نقطه از کشور به منظور تامین آب مورد نیاز کشاورزی و آبادانی بیابان های تفته انار است.
او گفت: متاسفانه در دهه های اخیر با احداث چاه های عمیق و بهره برداری بی رویه آب های زیر زمینی، اکثر این قنات ها خشک شده و تنها ۵رشته آن هنوز بخشی از آب کشاورزی منطقه را تامین می کنند.
عزیزی خرانقی ، قنات را یکی از سازه های بسیار پیچیده تامین آب در جهان دانست که احداث آن نیاز به تکنولوژی و دانش بسیار بالایی درخصوص شناخت زمین شناسی منطقه، شناخت جریان های آب زیر سطحی و پوشش گیاهی و درک و محاسبه دقیق طول آن از مادر چاه تا مظهرقنات داشته است و تصریح کرد که متاسفانه در بسیاری از نواحی مرکزی ایران با از دست رفتن مقنی های متخصص حفر قنوات، اینک بخشبزرگی از این دانش از بین رفته است؛ هر چند که حفر چاه های عمیق که هر سال بر عمق آنان افزوده می شود،کاملا موضوع آبیاری به وسیله قناترا که هزاران سال موجب آبادانی تمامی شهرهای مرکزی ایران بودند را بلا استفاده کرده است.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد : این بررسی و شناسایی و معرفی آثار باقی مانده این شهرستان بتواند از روند تخریبی آثار فرهنگی در اینبخش از کشور کاسته و موجب حفظ و حراست و توجه بیشتر مردم و مسئولین این شهرستان به آثار ارزشمند فرهنگی– تاریخی باقی ماندهخود ، شود.
شناسایی ۲۱۰ اثر و محوطه تاریخی در کوهبنان
در ادامه علیرضا سرداری عضو هیئت علمی پژوهشکده باستان شناسی به تشریح برنامه بررسی و شناسایی باستان شناسی شهرستانکوهبنان استان کرمان که به سرپرستی وی و مرتضی خانی پور، دانش آموخته دکتری باستان شناسی از دانشگاه تهران، در راستای تهیه نقشه باستان-شناسی کشور انجام شده است پرداخت .
وی با بیان اینکه شهرستان کوهبنان در شمال استان کرمان، از نظر جغرافیای فرهنگی، در طول تاریخ جزو یکی از بلوک های مهم منطقه کرمان بوده و حتی در بعضی از دوران اسلامی، دامنه نفوذ آن تا بخش هایی از بهاباد و بافق در استان یزد نیز گسترش یافته افزود: بخشزیادی از این شهرستان کوهستانی است و از نظر منابع معدنی، غنی می باشد که در طول تاریخ نقش مهمی در زندگی مردمان این حوزه داشتهاست.
این باستان شناس افزود :آثار شناسایی شده شامل تپه ، محوطه ، بنا، آسیاب، آب انبار، بافت روستا، خانه های تاریخی، برج، قنات، معدن وکارگاه شدادی، گورهای سنگی، پناهگاه و محوطه های روباز می شود که متعلق به دوره های مختلف است.
وی با اشاره به این نکته که در دوره پارینه سنگی تاکنون سه محوطه و یک پناهگاه شناسایی شده خاطرنشان کرد : پیش از این در سال۱۹۶۲ میلادی، شواهدی از این دوره توسط رینهولد هوکراید، زمین شناس آلمانی در کوهبنان معرفی شده بود.
سرپرست برنامه بررسی و شناسایی باستان شناسی شهرستان کوهبنان اظهار داشت :با وجود این، بررسی های اخیر نشان می دهد کهاین منطقه یکی از کانون های اجتماعات این دوران و کریدور عبور انسان به سمت شرق ایران و داخل آسیا بوده است.
سرداری با بیان اینکه در دوران بعدی پیش از تاریخ، دو محوطه مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد شناسایی شده که تشابه زیادی با فرهنگهای عصر مفرغ کرمان به ویژه شهداد داشته تصریح کرد: درواقع این آثار، دلالت بر ارتباطات فرهنگی و تعاملات بازرگانی حوزه های جنوبی کرمانبا استقرارهای فلات مرکزی ایران دارد که کوهبنان مسیر اصلی این ارتباطات بوده است.
این باستان شناس ، اظهار داشت :در دوران تاریخی، آثار دوران اشکانی و ساسانی شامل تپه ها، بناها، قلعه ها و گورهای پشته سنگی درشهرهای کوهبنان و طغرلجرد شناسایی شده که بسیاری از این گورهای پشته سنگی در ارتفاعات و ستیغ کوه های منطقه پراکنده است.
او با بیان اینکه غالب استقرارها و آثار شناسایی کوهبنان متعلق به دوره اسلامی است که به ویژه با توسعه قنات ها، روستاهای زیادی شکلگرفته افزود: با توجه به منابع تاریخی و حضور جهانگردان، کوهبنان در این دوران با جمعیت زیاد و توسعه شهری، دارای مساجد، خانقاه ، برج ها،خانه های اعیانی و بازار بوده است که در این برنامه ثبت و مستندنگاری شده اند.
وی خاطرنشان کرد :با توجه به منابع غنی معدنی، تاکنون ۱۲ معدن مس، سرب ، روی و گل رخت شوی شناسایی و بقایایی از آثار شدادی وفلزکاری باستان نیز به دست آمده است.
سرداری با بیان اینکه بیشتر این معادن از نوع کانی های سرب و روی هستند که در منابع تاریخی، اشاره زیادی به آنها شده تصریح کرد : چنانکهکوهبنان یکی از مهم ترین مراکز تولید و فرآوری سرب و روی و معروف به توتیا بوده است.
